Bir bölgenin ekolojik koşulları, o bölgede gerçekleştirilen iktisadi etkinliklerin de niteliğini belirler. Bu anlamda yerel idari mekanizmaların idare altındaki bölgeleri derinlemesine tanımaları, bölgenin ekolojik koşullarına uygun iktisadi planlar geliştirmeleri ve bu doğrultuda altyapı tesis etmeleri oldukça önemlidir. İdari mekanizmanın bahis konusu tanışıklığı ne kadar gelişkin ise bölgenin iktisadi geleceği de o denli başarılı bir şekilde ilerletilebilir.
Ekonomik etkinliklere ev sahipliği yapan bir bölgenin, yerel idarenin akılcı teşvik ve planlamasından yoksun kaldığı ve piyasanın kendiliğindenliğine terk edildiği takdirde çarpık bir iktisadi yapılaşma geliştirme olasılığı yüksektir. Bu mantık, bir bütün içerisindeki tüm birimsel parçaların yalnızca kendi sınırlı algı ve kaynaklarıyla oluşturdukları yapılar arasındaki tutarsızlıklarda kendini gösterir; çarpık kentleşme, gayri iradi işsizlik, ürüne uygun pazar bulanamaması gibi sorunlar çoğunlukla merkezi planlama yoksunluğunun emareleridir.
Ekolojik Koşullara Uygun Üretim Ekonomisi: Qingdao Örneği
Qingdao, yerel yönetimin bölgenin ekolojik koşullarını dikkate alarak yerel piyasayı sürekli ve etkin bir biçimde yönlendirmesine güçlü bir örnek teşkil etmektedir. Şehir, sahip olduğu coğrafi avantajları etkin bir şekilde değerlendirerek hem ulusal hem de küresel ölçekte önemli bir liman kenti haline getirilmiş. Şehrin 905.2 km’lik uzun sahil şeridi ve 49 doğal koyu, derin su limanları inşa etmek için ideal koşullar sunuyor.
Qingdao Limanı (liman kompleksi), Çin’in en büyük limanlarından biridir ve dünyanın en işlek limanları arasında ilk 10’da yer almaktadır; 150’den fazla ülke ve bölgeyle ticaret bağlantısına sahiptir ve her yıl 30.000’den fazla gemi Qingdao limanlarına yanaşmaktadır. Qingdao’nun denizcilik alanındaki potansiyelinin bu denli etkin şekilde değerlendirilmesi, yerel yönetimlerin stratejik planlaması, altyapı yatırımları ve piyasa yönlendirmeleri ile sağlanıyor.
Qingdao, önemli bir liman kenti olmasının yanı sıra, bir kıyı kenti olarak denizcilik ekonomisi alanında da son yıllarda önemli sıçramalara imza atıyor. Yerel hükümet, 2025 yılında denizcilik GSYİH’sinde %6,5 büyüme hedefleyerek, 240 milyar CNY yatırımlı 170 öncelikli deniz projesini yürütmekte. Bu projelerden 40’ının 2025 yılı içinde tamamlanması ve 20’sinin faaliyete geçmesi bekleniyor. Geleneksel denizcilik sektörleri modernize edilirken, aynı zamanda yenilikçi deniz teknolojilerine de yatırım yapılıyor. Örneğin, alg üretimi ve deniz biyolojik ürünleri alanında, Qingdao’daki şirketler deniz yosunundan ilaç ve gıda takviyeleri geliştirmekte. Özellikle, “Mavi İlaç Deposu” (Blue Drug Library) girişimi kapsamında, tümör baskılayıcı ilaç BG136’ın Klinik II aşamasına ve hepatit B virüsüne karşı LY102 ilacının ise Klinik I aşamasına ulaşması bekleniyor.
10 milyon nüfuslu kıyı şehri, açık deniz petrol ve gaz platformlarının inşasında da önemli bir rol oynuyor. Örneğin, Bohai Denizi’ndeki en büyük açık deniz petrol ve gaz platformu olan Kenli 10-2 Merkezi İşleme Platformu, Qingdao’da inşa edilmiş ve Mayıs 2025’te denize indirilmiş. Bu platform, 22.8 metre yüksekliğinde ve 15 basketbol sahası büyüklüğünde bir alanı kaplamakta, 2 milyon tonun üzerinde bir tasarım ağırlığına sahip. Platform, yapay zeka destekli üretim ve enerji yönetimi sistemleri ile donatılarak, akıllı ve düşük karbonlu bir operasyon ortamı sunuyor.
İleri Deniz Teknolojileri ve Arama-Kurtarma Çözümleri
Qingdao, denizcilikle ilgili ileri teknoloji çözümlerinde de öne çıkmaktadır. Qingdao Huaxunyun Technology gibi şirketler, “kara, deniz, hava, uzay, elektrik ve ağ” altı boyutlu bir koordinasyon sistemi kullanarak, deniz arama ve kurtarma operasyonlarında yeniliklere öncülük ediyor.
Şirketin geliştirdiği “Gökten Denize İnternet ile Bağlı Akıllı Arama-Kurtarma Komuta Sistemi”, uydu ve yapay zeka teknolojilerini entegre ederek, küresel çapta bir kurtarma komuta yeteneği geliştiriyor. Şirket ayrıca, “uçan cankurtarma simidi”, “çok rotorlu su geçirmez İHA”, “akıllı su altı kurtarma robotu” ve “dikey kalkışlı sabit kanatlı İHA” gibi bir dizi innovatif ürün geliştirmiş.
Özellikle, akıllı cankurtaran yelekleri, içine yerleştirilmiş “suda aktif alarm ve navigasyon cihazı” sayesinde, suya düşen bir kişinin anında tespit edilmesini ve konumunun belirlenmesini sağlıyor. Çocuklar için özel olarak tasarlanan cankurtaran yelekleri, yarım metreden daha az bir hata payıyla konum belirliyor.
Forum ve Fuarların Sektörler Arası Bağlantısallığı Artırmadaki Önemi
Devletin İktisadi birimler arasındaki bağlantısallığın artırılmasında somut bir uygulama olarak fuarlar ve forumlar, işletmelerin birbirleriyle doğrudan temas kurmasını, deneyim ve bilgi paylaşımını, yeni iş birliklerinin tesis edilmesini ve sektörler arası ağların güçlendirilmesini sağlar. Bu tür etkinlikler, sadece mal ve hizmet alışverişi açısından değil, aynı zamanda teknoloji transferi, inovasyonun teşviki ve küresel pazarlarla entegrasyon bakımından da önemli roller oynuyor. Ayrıca, kamu ve özel sektör temsilcilerinin bir araya gelmesi, politika yapıcılarla doğrudan etkileşim ve sektörel geri bildirim mekanizmalarının oluşmasını sağlıyor.
2025 Küresel Okyanus Gelişim Forumu
Bu yıl ikincisi gerçekleşen 2025 Küresel Okyanus Gelişim Forumu, 7-9 Eylül tarihleri arasında Qingdao Batı Kıyısı Yeni Bölgesi’nde düzenlendi. 68 ülke ve bölgeden yaklaşık 700 katılımcıyı bir araya getiren forum, deniz ekonomisi, teknoloji, kapsamlı yönetişim ve kültür alanlarında iş birliğini ele alarak deniz ve denizcilik ile bağlantılı sektörlerde deneyim paylaşımına ev sahipliği yaptı.
Shandong Yerel Hükümeti ile Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından ortaklaşa düzenlenen forumun teması “Geleceğimizi Görelim (Let’s Sea Our Futures) – Canlı Okyanuslar için Sürdürülebilir Deniz Ekonomisini Geliştirmek” olarak belirlendi.
Forumda, ada ve kıyı ülkelerinden üst düzey yetkililerin yanı sıra Çin Halk Cumhuriyeti Doğal Kaynaklar Bakanı, Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi Başkan Yardımcısı, Shandong Eyalet Başkanı, Shandong Eyalet Komitesi Sekreteri, BM Genel Sekreteri’nin Okyanus İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi ile Huawei ve Tencent gibi teknoloji devlerinin üst düzey yöneticileri de deniz ve okyanusların geleceğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Forum; açılış töreni ve ana forumun yanı sıra kıyı şehirlerinin belediye başkanları arasında düzenlenen diyalog oturumu, dört paralel forum ve beş özel etkinlik çerçevesinde organize edildi. Gündem, Birleşmiş Milletler’in “Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimi On Yılı” girişimiyle ilişkili konuları kapsarken; deniz ekonomisinin nitelikli gelişimi, deniz bilimi ve teknoloji alanında yenilikçilik, deniz ekolojisi yönetişimi, yeşil deniz taşımacılığına geçiş, deniz biyomedikal araştırmaları, derin deniz kaynaklarının keşfi ve genç denizcilik yeteneklerinin yetiştirilmesi gibi başlıkları kapsadı. Bunun yanı sıra, açılış töreninde, BM Okyanus On Yılı “Kıyı Kentleri” Platformu Sekretaryası’nın kurulacağı duyuruldu.
Foruma eşlik eden beş etkinlik arasında 2025 Doğu Asya Deniz Fuarı, 2025 Robocup Asya-Pasifik Qingdao Uluslararası Davet Turnuvası, İlk BM Okyanus On Yılı Deniz Ekolojik Koruma ve Restorasyon Yarışması, üç uluslararası eğitim programı ve Uluslararası Okyanus Temalı Hat ve Resim Sergisi yer aldı.
Forum Kapsamında Düzenlenen Robot Fuarı
2025 Küresel Okyanus Gelişim Forumu kapsamında düzenlenen robot fuarı, insansı robot teknolojilerindeki son gelişmelerle dikkat çekti. Kompakt tasarımlı yeni nesil robotlar, koşu, merdiven çıkma, eğimli yüzeylerde yürüme ve tek ayak üzerinde dengede kalma gibi gelişmiş hareket kabiliyetleri sergiledi. Açık kaynaklı sistemler sayesinde bu robotların farklı ihtiyaçlara göre özelleştirilebilmesi, araştırmacılar ve geliştiriciler için önemli bir avantaj sağlıyor.
Fuarda ayrıca insansı robotların okyanus keşfi, deniz tabanı araştırmaları, enkaz incelemeleri ve çevresel izleme gibi alanlardaki kullanım potansiyeline dikkat çekildi. Küresel insansı robot pazarının 2025’te on milyarlarca yuan hacme ulaşmasının öngörülmesi, sektörün büyüme ivmesini gösteriyor. Forum, robotik ile deniz teknolojilerinin kesişiminden doğacak yeni fırsatların keşfedilmesi için önemli bir platform sağladı.
Sonuç
Belirli bir sektördeki üretim birimlerinin ortak paydada buluşması, deneyim ve kaynakların eşgüdümü ve alakalı sektörlerin bağlantısallığının arttırılması konularında merkezi idareye önemli görevler düşmektedir. Kapsayıcı bir ekonomik sistemin kurulması ve bu sistemin altyapı çalışmalarıyla güçlendirilmesi piyasanın kendi başına gerçekleştiremeyeceği bir iştir. Zira bu görevlere uygun motivasyon uzun erimli ulusal kalkınma ve toplumsal refahı artırma olup sadece ticari kazançlarla temellendirilemez. Bu açıdan bakıldığında piyasanın görünmez eli ekonomik sistemin her köşesine erişebilecek yetkinlikte değildir. Ekonomik sistemdeki açıklar ve gerçekleşmesi beklenen toplumsal potansiyel, devletlerin algı ve müdahalesine muhtaçtır. Devletlerin bu konuda yetkinleşmesi için ise bahis konusu göreve uygun bir ruh hali yaratılması gereklidir; Sosyalist yaklaşım ve kamu yönetimi disiplini bu anlamda kapitalist devinimi tamamlayan, onu yönlendiren ve amaçlandıran değerler taşır.
