2025 Büyük Nehirler Forumu, 26 Eylül’de Çin’in Wuhan şehrinde düzenlendi. Forum, büyük nehir şehirleri arasında sürdürülebilir kalkınma, ekolojik koruma ve kültürel değişim üzerine uluslararası işbirliğini teşvik etmeyi amaçlıyor. Forumda, nehirlerin yalnızca hayati doğal kaynaklar olarak değil, aynı zamanda insan medeniyetlerini şekillendiren kültürel kimlik ve tarihi sürekliliğin simgeleri olarak oynadığı kritik rol vurgulandı. Görüşmelerin ana konusu, dünyanın en uzun ve en önemli su yollarından biri olan Yangtze Nehrinin korunmasına yönelik Çin’in yürüttüğü uygulamalardı.
Katılımcılar, su yönetimi, teknolojik yenilikler ve özellikle nehir kenarındaki bölgelerde iklim değişikliği ve kentleşmeye karşı dayanıklılığın artırılmasına yönelik stratejiler hakkında pratik çözümleri tartıştılar. Forumda yapılan tartışmalar, büyük nehir sistemlerini yönetmenin zorluklarıyla birlikte ekolojik bütünlüğü korumayı ve sosyo-ekonomik kalkınmayı amaçlayan küresel bir bakış açısını konu alıyor.
Yaygın Katılım ve Küresel Etkileşim
Forum, 30’dan fazla ülkeden 300’ün üzerinde katılımcı ile büyük bir uluslararası katılıma imza attı. Katılımcılar arasında, hükümet yetkilileri, su kaynakları uzmanları, kent planlamacıları ve dünyadaki önemli nehir şehirlerinden kültürel temsilciler yer aldı. Öne çıkan katılımcılar arasında Nil (Mısır), Amazon (Brezilya), Dunav (birçok Avrupa ülkesi), Mississippi (Amerika Birleşik Devletleri), Ganj (Hindistan) ve Ren (Almanya) gibi ikonik nehirlerin bulunduğu şehirlerden delegasyonlar yer aldı.
“Bir Ülkeyi İyi Yönetmenin İlk Adımı Ülke Sularını Kontrol Etmektir”
Çin Komünist Partisi’nin 18. Ulusal Kongresi’nden bu yana, Genel Sekreter Xi Jinping, Yangtze Nehri’nin korunmasına ve Yangtze Nehri Ekonomik Koridoru’nun yüksek kaliteli kalkınmasına dair kapsamlı, uzun vadeli bir strateji oluşturmuştur. Bu vizyon, çevre koruma ile sosyo-ekonomik kalkınmayı uyumlu hale getirmeye odaklanıyor. Bu vizyonla uyumlu çabaların sonucunda, Yangtze Nehri’nin tarihi bir dönüşüm geçirdiği gözlemleniyor; Berrak suları milyonlarca kişinin yaşam kalitesini artırmış, bölge ekolojik koruma ve sosyo-ekonomik kalkınma alanlarında kayda değer ilerlemeler kaydetmiş.
Spontane Eylemlerden Bilinçli Yönetime Hızlı Geçiş
Yangtze Nehri Koruma Girişimi’nin başlatılmasından bu yana, Çin, nehir koruma konusunda spontane eylemlerden daha yapılandırılmış ve bilinçli bir yönetişim modeline doğru kararlı adımlar atmıştır. Eyalet yönetimleri, belediyeler ve ilgili departmanlar, Yangtze Nehri Havzası’nın ekolojik bütünlüğü ile uyumlu bir yaklaşım benimsemişlerdir.
Son yıllarda, Yangtze Nehrini korumaya ilişkin hukuki çerçeve önemli ölçüde gelişerek hukuk uygulamaları çevresel yönetişimin temel unsurlarından biri haline gelmiştir. Çin’in havzaları kapsayan ilk yasası olan Yangtze Nehri Koruma Yasası uygulanmaya başlamış ve nehir ekosistemini yönetmeye yönelik net yönergeler yürürlüğe girmiştir. Bu yasa, havzanın tüm bölgelerinde entegre yönetimi vurgulayarak, çevresel yönetimde daha bütünsel ve sürdürülebilir bir yaklaşım sağlanmasını garanti etmektedir.
Ayrıca, Yangtze Nehri Havzası’ndaki Anahtar Su Projelerinin Ortak Sevk Edilmesine Yönelik Tedbirler (Deneme) resmen yayımlanmıştır. Bu tedbirler, farklı bölgeler arasındaki eşgüdümü geliştirmeyi ve suyla ilgili projelerin daha bütünsel bir vizyonla hayata geçirilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Bu gelişen yönetişim çerçevesi, çevresel koruma için hukuki temelli entegre bir yaklaşımın önemini vurguluyor ve gelecekteki büyük ölçekli çevresel projeler için bir örnek teşkil ediyor.
Sürdürülebilir Kalkınma için Kapsayıcı Yönetişim
2025 Büyük Nehirler Forumu, hükümetler, akademik kurumlar ve medya arasındaki işbirliğinin öne çıktığı bir organizasyon. Forum, fikirlerin, araştırmaların ve yeniliklerin paylaşılması için paha biçilmez bir platform sunuyor ve uluslararası ortaklıkları güçlendirerek karşılıklı öğrenmeyi teşvik ediyor. Büyük Nehirler Forumu, sadece bir diyalog ortamı sağlamakla kalmayıp aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmayı hükümet gündemlerine entegre ederek kalıcı bir değişim yaratma amacını taşıyor.
Bu organizasyon, hükümetlerin kararlılığını açıkça ortaya koyarak, ilgili organizasyonlardan daha fazla taahhüt alınmasını teşvik etmekte ve nehir koruma ile ekolojik dengeye yönelik girişimlerin sağlam ve kalıcı olmasını sağlamaktadır. Forumun başarısı, küresel su güvenlik sorunlarının, hukuki, teknolojik ve kültürel perspektifleri birleştiren eşgüdümlü çok paydaşlı çabalar gerektirdiği fikrini pekiştiriyor.
Çin Bilimler Akademisi Hidrobiyoloji Enstitüsü (IHB) Ziyareti
Forumun ardından Çin Bilimler Akademisi’ne (CAS) bağlı Hidrobiyoloji Enstitüsü’nü (IHB) ziyaret ettik. 1930’da Ulusal Zooloji ve Botanik Araştırma Enstitüsü’nün bir parçası olarak kurulan ve 1954’te Wuhan’a taşınan IHB, zamanla Çin’in iç su ekosistemleri üzerine çalışan önde gelen araştırma merkezlerinden biri haline gelmiş. Doğu Gölü kıyısındaki stratejik konumuyla Enstitü, sucul ekosistemleri korumak ve biyolojik kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlamak gibi ulusal bir misyon yürütüyor. Araştırma alanları arasında su kalitesinin iyileştirilmesi, tatlı su balıkçılığı ve mikroalg biyoteknolojisi yer alıyor. Bu çalışmalar altı büyük araştırma merkezi ve Tatlı Su Ekolojisi ve Biyoteknolojisi Ulusal Anahtar Laboratuvarı tarafından destekleniyor.
343 personeli arasında beş CAS akademisyeni bulunan IHB, güçlü insan kaynağını gelişmiş altyapı ile bir araya getiriyor. Enstitünün önemli tesisleri arasında bir analiz ve test merkezi, tatlı su balıkları müzesi ve nesli tükenmekte olan türlerin (örneğin Yangtze Nehri yunusu) korunmasına adanmış Baiji Yunus Gösteri Merkezi bulunuyor. Önde gelen araştırmalarının yanı sıra Enstitü, beş doktora ve altı yüksek lisans programıyla yetenek gelişimine katkı sunuyor ve doğa bilimleri alanında Çin’in en üst kurumları arasında yer alıyor.
