Çin ve ABD büyük bir atılımla, karşılıklı gümrük vergilerini düşürmek için çok önemli bir anlaşma yaparak ticari gerilimi azalttı ve ticaret savaşında potansiyel bir çözülmenin sinyalini verdi. Masadaki diğer görüşmelerle birlikte, daha geniş kapsamlı bir ticaret anlaşmasına ulaşılması mümkün olabilir, ancak büyük anlaşmazlık noktaları hala ortada duruyor. ABD yeni tarifeleri uygulamadan önce zaten Çin mallarına yüzde yirmilik ek vergi uygulamıştı. Bunun dışında Çin nadir madenlere yönelik ABD’ye kısıtlamalar getirmesi de bir tartışma konusu olmuştu. ABD-Çin gümrük tarifelerindeki son değişikliklere ve devam eden ticaret müzakereleri China Briefing sitesi değerlendirdi ve sizler için Türkçe’ye çevirdik.
12 Mayıs 2025 Pazartesi günü Beyaz Saray ve Çin Ticaret Bakanlığı (MOFCOM), 90 günlük bir süre için karşılıklı tarife oranlarını yüzde 125’ten sadece yüzde 10’a düşürmeyi taahhüt ettikleri ortak bir açıklama yayınladı. Çin mallarına uygulanan mevcut yüzde 20’lik gümrük tarifesi yürürlükte kalacak gibi görünüyor, yani Çin mallarına uygulanan nihai tarife oranı yüzde 30 olacak. Anlaşma, Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve ABD Ticaret Temsilcisi Büyükelçi Jamieson Greer arasında hafta sonu Cenevre’de yapılan toplantının ardından geldi.
Pazar günü yaptığı açıklamada Bessent, iki tarafın “çok önemli ticaret görüşmelerde önemli ilerleme kaydettiğini” söylerken, Pazartesi günü bir MOFCOM sözcüsü anlaşmayı “iki tarafın eşit diyalog ve istişare yoluyla farklılıkları çözmesi için önemli bir adım” olarak nitelendirdi. Vergilerin düşürülmesine ek olarak Çin, 2 Nisan 2025’te karşılıklı tarifelerin ilk kez uygulanmasından bu yana ABD’ye karşı aldığı diğer tarife dışı karşı önlemleri askıya almayı veya kaldırmayı kabul etti.
ABD ve Çin ne üzerinde anlaştı?
Ortak açıklamada yer alan en önemli anlaşma, iki yönlü karşılıklı gümrük tarifelerinin 14 Mayıs’a kadar yüzde 125’ten sadece yüzde 10’a indirilmesi. Yüzde 10’luk tarife, ABD’nin 2 Nisan’dan bu yana tüm ticaret ortaklarına uyguladığı “en düşük temel tarife oranı” olarak biliniyor.
ABD’nin 2 Nisan’da Çin’e yüzde 34’lük bir “karşılıklı tarife” uygulamasının ardından Çin, ABD mallarına eşdeğer bir tarife ile misilleme yaptı. Trump 9 Nisan’da tarifeyi yeniden arttırarak gerginliği tırmandırdı ve bir dizi kısasa kısas hamlesinin ortasında iki yönlü oran sonunda yüzde 125’e ulaştı. Yeni anlaşmada ABD ve Çin, 9 Nisan’dan itibaren art arda uygulanan daha yüksek karşılıklı tarife oranlarını tamamen iptal etmeyi kabul etti. ABD’nin 2 Nisan’da, Çin’in ise 4 Nisan’da uygulamaya koyduğu yüzde 34’lük oran, 90 günlük bir başlangıç dönemi için yüzde 10 olarak değiştirildi. Bu durum, önümüzdeki 90 gün içinde başka bir anlaşmaya varılmaması ve bu sürenin uzatılmaması halinde, tarife oranının yüzde 125’e değil, yüzde 34’e geri döneceğini göstermektedir.
Çin malları üzerindeki karşılıklı tarife oranı yüzde 125 iken, bu vergi ABD’nin yılın başlarında Çin’e uyguladığı yüzde 20’lik tarife oranına ek olarak alındığından, nihai baz tarife oranının yüzde 145 olduğunu unutmayın. Yüzde 34’lük karşılıklı tarife oranının yeniden yürürlüğe konması halinde Çin’e uygulanan tarife yüzde 54’e geri dönecektir. Tarifelerin düşürülmesine ek olarak Çin, “2 Nisan 2025’ten bu yana ABD’ye karşı alınan tarife dışı karşı tedbirleri askıya almak veya kaldırmak için gerekli tüm idari tedbirleri almayı” kabul etti. Açıklamada bu karşı önlemlerin neler olduğu belirtilmiyor ancak bu tarihten itibaren Çin, ABD’nin ticari eylemlerine karşı tarifelerin yanı sıra çeşitli önlemler aldı.
4 Nisan’da MOFCOM ve Çin Gümrük İdaresi, potansiyel “çift kullanım özellikleri” nedeniyle samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lutesyum, skandiyum ve itriyum türevleri de dahil olmak üzere yedi farklı nadir toprak türünün ihracatını kısıtladı. MOFCOM aynı gün 16 Amerikan şirketini “ihracat kontrol listesine” ve 11 Amerikan şirketini de “güvenilmez kuruluşlar listesine” aldı. 9 Nisan’da 12 Amerikan şirketi daha ihracat kontrol listesine ve altısı da güvenilmez kuruluşlar listesine alındı. Yine 4 Nisan’da Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresi (SAMR), Amerikan kimya devi DuPont’un Çin’deki iştiraki DuPont China Group Co. Ltd. hakkında Çin’in Tekelcilik Karşıtı Yasasını ihlal ettiği şüphesiyle soruşturma başlattığını duyurdu.
İki taraf neyi kabul etmedi?
Ortak açıklamada Trump’ın Şubat ve Mart aylarında iki tur halinde Çin’e uyguladığı ve Trump yönetiminin ABD’ye fentanil ithalatını hedeflediği gerekçesiyle “fentanil gümrük vergileri” olarak adlandırdığı yüzde 20’lik gümrük vergisi oranından hiç bahsedilmiyor. Bu da söz konusu vergilerin yürürlükte kalmaya devam ettiğini gösteriyor. Greer Pazartesi günü düzenlediği basın brifinginde fentanilin “kendi yolunda ilerlediğini” ve “konunun şimdilik değişmediğini” söyleyerek bunu doğruladı. Bu da ABD’ye giren Çin malları üzerindeki nihai tarife oranının yüzde 10 değil yüzde 30 olacağı anlamına geliyor. Çünkü ABD daha öncesinde yüzde yirmilik ek bir tarife uygulamıştı.
Çin’in Misilleme Tarifeleri
ABD tarife kararlarını açıklamasından sonra Çin de karşı tarifeleri yayınladı ve hiç geri adım atmadı. Çin haber sitelerinde ve sosyal medyada Mao’nun “Emperyalizm kağıttan kaplandır.” sözü yaygın bir şekilde paylaşıldı. Global Times ise asla diz çökmeyeceğiz başlığında bir video yayınladı.
Çin, Şubat-Mart aylarında ABD’nin koyduğu tarifelere misilleme olarak bazı ABD ürünlerine ek vergi getirdi. Bu vergilerin kaldırılması konusunda da anlaşmaya varılmadı:
| Kömür ve LNG | %15 |
| Ham petrol, tarım makineleri, büyük hacimli otomobiller, pickup kamyonetler | %10 |
| Tavuk eti, buğday, mısır, pamuk | %15 |
| Sorgum, soya fasulyesi, domuz eti, sığır eti, su ürünleri, meyve, sebze, süt ürünleri | %10 |
| Masada kolayca çözülemeyecek birçok başka sorun da olacak. Bunlardan biri, ABD’nin Çin ile olan ticaret açığıdır; bu, Trump’ın temel şikâyetlerinden biridir ve öyle ki bu durumu bir ulusal acil durum olarak ilan etmiştir. Görüşmelerin ardından, Greer bu sorunu yeniden gündeme getirdi: “İlk etapta neden burada olduğumuzu unutmayın — Amerika Birleşik Devletleri’nin Çin ile arasında devasa, 1.2 trilyon dolarlık bir ticaret açığı var.” Ayrıca ABD’nin, Çin ile varılan anlaşmanın bu ulusal acil durumun çözümüne katkı sağlayacağı konusunda “güven duyduğunu” ifade etti. ABD’nin Çin ile olan ticaret açığını azaltmak, iki ülkenin mevcut ekonomik yapıları göz önüne alındığında kolay olmayacaktır. Trump’ın önceki başkanlık döneminde, 2020 yılının başlarında Çin ve ABD arasında bir ticaret anlaşması imzalanmıştı. Bu anlaşmada Çin, iki yıl içinde ABD’den en az 200 milyar ABD doları değerinde ek mal ve hizmet (imalat ürünleri, tarım ürünleri, enerji ürünleri ve hizmetler dahil) satın alma taahhüdünde bulunmuştu. Ancak Çin, bu anlaşmanın “Birinci Aşama” kısmında üzerinde anlaşılan miktarda ürün satın almadı. Buna rağmen, yeni anlaşma beklentilerin ötesine geçerek, gelecekte daha yapıcı ticaret müzakereleri için zemin oluşturabilir. Özellikle, son dönemde yapılan Birleşik Krallık-ABD anlaşması gibi diğer anlaşmaların kapsam itibariyle nispeten mütevazı kalması, ABD’nin Çin’den olan taleplerinde daha az katı olabileceğini göstermektedir. Kaynak : https://www.china-briefing.com/news/us-china-tariffs-lowered-to-10-percent-90-days/ | |
ABD Avrupa bayram Bilim BLCU BRICS burs China CSC Culture Deprem Ekonomi eğitim Kore Kültür Pekin Rusya Scholarship science Sinciang Sinciang Uygur Ozerk Bolgesi Sino Sino Turkish Sino Turkish Sino Turkish Sino Turkish Sino Turkish Sino Turkish Studies Sino Turkish Studies Sino Turkish Studies Sino Turkish Studies Tayvan Trump Turkiye Türkiye University USA Uyghur Wang Yi WIPO Xi Jinping Xinjiang ZJUT Çin çin
